Probleempjes met variabel grijsfilter?

Heb je er ook wel eens last van dat je rare vlekken op je foto’s ziet bij het gebruik van een variabel grijsfilter? Ik had dat dus wel en begon hevig aan mijn filter te twijfelen, het is niet de duurste die ik heb maar ook niet de goedkoopste dus eigenlijk kon het daar niet aan liggen. Ik dacht zoals zovelen dat je als je een variabel grijsfilter hebt de grijsfilters met een vaste waarde overbodig werden maar dat is dus niet het geval. Bij een variabel grijsfilter geldt dat je bij een hele korte brandpuntsafstand niet teveel licht kunt afknijpen, hoe sterker je het filter instelt, hoe meer je in moet zoomen. Dat bekent dat bij een lens met flink wat groothoek (bijvoorbeeld 18mm) het filter niet op ND400 (8 stops) ingesteld kan worden maar ongeveer tot ND8 (3 stops). Anders komen er donkere plekken in beeld.

Dit komt omdat een variabel grijsfilter op een polarisatiefilter gebaseerd is, net als een polarisatiefilter is dit filter draaibaar. Als je twee polarisatiefilters tegen elkaar in draait wordt het licht gereduceerd, alleen gebeurt dit niet over het gehele beeld met dezelfde kracht, hierdoor ontstaan donkere vlekken of een donker kruis.

Dit is op te lossen door het variabele grijsfilter aan te passen aan je zoom instelling; of omgekeerd: als je het licht ver wilt reduceren, dan zul je verder in moeten zoomen.

Grofweg kun je voor een standaard digitale camera met APS-C sensor (crop camera) deze tabel aanhouden:

Zoominstelling	Mogelijke instellingen variabele grijsfilter
12 mm	ND4 – ND8
15 mm	ND4 – ND16
18 mm	ND4 – ND32
24 mm	ND4 – ND64
35 mm	ND4 – ND128 (ook wel ND125 genoemd)
50 mm	ND4 – ND256 (ook wel ND250 genoemd)
100 mm	ND4 – ND512 (ook wel ND500 genoemd)

Voor een fullframe spiegelreflexcamera (waarvan de sensor even groot is als een 35mm negatief) gebruik je deze tabel:

Zoominstelling	Mogelijke instellingen variabele grijsfilter
12 mm	ND4
15 mm	ND4 – ND8
18 mm	ND4 – ND16
24 mm	ND4 – ND32
35 mm	ND4 – ND64
50 mm	ND4 – ND128 (ook wel ND250 genoemd)
100 mm	ND4 – ND256 (ook wel ND250 genoemd)

Kortom ik zal dus ook goede grijsfilters aanschaffen, ND4 en ND8 wil ik zeker aan de collectie toevoegen, wellicht ook ND2 maar in de praktijk gebruikte ik die voorheen ook niet vaak. In ieder geval mankeert er niets aan mijn variabele grijsfilter! Het is alleen minder bruikbaar voor mij, juist omdat ik het veel op groothoek gebruik maar gelukkig heb ik een goed B+W 10-stops filter, deze is ideaal voor stromend water e.d.

Bron: Website Camerafilterstore.